3 yılda üretilecek data ölçüsü bugüne kadar üretilenden fazla olacak

Geliştirilen yapay zekaların eğitiminde faal pozisyonda bulunan bilgi, tıpkı vakitte “çağın petrolü” olarak da isimlendirilirken jeopolitik çekişmelerde değerli rol oynamaya başladı.

Yapay zeka, çip ve toplumsal medya üzere alanlarda yaşanan çekişmelerle birlikte büyük çapta bilgiye sahip olan ülke ve şirketlerin yükselişi de sürüyor. Ülkeler bazında büyük ölçüde bilgiye sahip olan ABD’nin ve Çin’in teknoloji alanında başka ülkelere üstünlüğü artarken, şirket alanında data işi ile uğraşan Amazon, Google, Meta, Tencent ve ByteDance’ın da tesir alanı genişliyor.

ÜRETİLEN BİLGİ ÖLÇÜSÜ DAİMA ARTIYOR

Singapur merkezli Hinrich Vakfı’nın The Age of Veri (Veri Çağı) araştırmasından derlediği bilgilere nazaran, dijital alanlarda yaşanan süratli gelişmelerle birlikte üretilen bilgi ölçüsü da her geçen yıl artıyor. Toplumsal medya platformlarının kullanımının arttığı tarih olarak öne çıkan 2010’da 2 zettabayt (1 zettabayt yaklaşık 1 trilyon 99 milyar gigabayta eşit) bilgi üretimi olurken 2011 yılında bu data 2 kattan fazla artarak 5 zettabayta ulaştı.

2022 yılına gelindiğinde ise yapay zeka eserleri son kullanıcıya açıldı ve ChatGPT birinci 5 günde 1 milyondan fazla kullanıcıya erişmeyi başardı.

Aynı tarihte üretilen data ölçüsü da 101 zettabayta ulaşarak 2010 yılından bu yana 50 kat bir artış yaşadı.

Rapora nazaran, 2024, 2025 ve 2026’yı kapsayan periyotta 552 zettabayt datanın üretilmesi beklenirken bu, o tarihe kadar üretilen 542 zettabayt datadan daha büyük bir datanın yalnızca 3 yıl içinde üretileceği manasına geliyor.

Veri merkezleri New York City’nin günlük su talebinin yarısını tüketecek

Raporda yer alan bilgilere nazaran, dünyada üretilen bilgilerin ölçüsü arttıkça bilgi merkezlerinin sunucularını soğutmak ve operasyonlarını güçlendirmek için büyük ölçüde su tüketimi yapılıyor.

2030 yılına kadar, data merkezlerinin günlük 450 milyon galon su tüketmesi öngörülüyor. Bu, New York City’nin su talebinin yarısını karşılamaya yetecek ölçüye denk düşüyor.

Veri merkezleri Almanya’dan daha fazla elektrik tüketecek

Veri merkezlerinin tükettiği elektrik ölçüsünde da büyük bir artış olması bekleniyor.

Veri merkezleri ve yapay zeka 2022’de 460 teravatsaat elektrik tüketirken 2026 yılında bu sayının yüzde 74 artışla 800 teravatsaat olması bekleniyor. Bu da yapay zekanın yılda 507 teravatsaat elektrik tüketen Almanya üzere pek çok ülkeden daha fazla elektrik tüketeceği manasına geliyor.

Veri merkezleri pak suya muhtaçlık duyuyor

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) Bilgi Merkezi Mühendisi İbrahim Geylan mevzuyla ilgili yaptığı açıklamada bilgi merkezlerinin yeni çağın arşiv depoları olduğunu söyledi.

Bu depolamanın yapıldığı sunucular üzere IT ekipmanlarının da mevcut olduğunu belirten Geylan, şunları kaydetti:

“Dolayısıyla bu IT ekipmanlar elektrik gücü kullanmaktadır. Tıpkı vakitte bu ekipmanlar yüksek ölçüde ısı üretimi yapmaktadırlar. Doğal olarak ortaya çıkan ısıyı yok etmek için bulunan alanı iklimlendirmek gerekecektir. Kısa bir örnek vermek istersek; 500 kW/h IT yükü olan bir bilgi salonu 500kW/h ısı üretir ve bu ısıyı bertaraf etmek için 500kW soğutma kapasitesine sahip bir aygıt kullanmak gereklidir. “

Geylan, bugün yüksek soğutma gereksinimlerini karşılamak için yüksek kapasiteli iklimlendirme aygıtları kullanıldığını ve burada çok önemli ölçüde soğutmayı desteklemek emeliyle su kullanıldığını belirterek, soğutma ekipmanlarının ziyan görmemesi ve uzun ömürlü olması için içme suyu kalitesinde işlenmiş suya gereksinim olduğunu vurguladı.

Teknolojide artan gelişmelerle birlikte artan data kapasitesinin güç tüketim problemlerini meydana getirdiğini tabir eden Geylan, “Global bilgi merkezi markaları artık tesislerini deniz kenarı, ırmak kenarı üzere merkezlerde tasarlayarak su ulaşımını kolaylaştırmak ve soğutma sistemine azamî yarar sağlamayı amaçlamaktadır.” tabirini kullandı.