Türkiye’de her yıl 40 bin kişi akciğer kanserinden hayatını kaybediyor

Antalya’da düzenlenen 10. Memleketler arası İştirakli Akciğer Sıhhati Kongresi’nde konuşan Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Murat Kıyrık, Türkiye’de her yıl yaklaşık 50 bin bireye akciğer kanseri tanısı konduğunu belirterek, hastaların büyük kısmının geç evrede teşhis aldığına dikkat çekti. Kıyrık, “Yılda 40 bin kişiyi bu hastalıktan kaybediyoruz. Covid’den kaybettiğimiz hastaların 100 bin civarında olduğunu varsayarsak, 3 yılda kaybettiğimizi lakin Covid’de kaybettik” dedi.

10. Milletlerarası İştirakli Akciğer Sıhhati Kongresi (UASK), 9-12 Nisan tarihlerinde Akciğer Sıhhati ve Ağır Bakım Derneği’nce (ASYOD) Antalya’da gerçekleştirildi. Kongrede, teneffüs yolu hastalıklarından tütün bağımlılığına, akciğer kanserinden yapay zekâ dayanaklı teşhis formüllerine kadar birçok başlık ele alındı. Kongreye katılan Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Murat Kıyrık, Türkiye’de akciğer kanserine bağlı ölümlerin ciddiyetine dikkat çekti. Kıyrık, “Akciğer kanserinin Türkiye’de değerli bir sıhhat sorunu olduğunu düşünüyoruz. Yılda 40 bin kişiyi biz bu hastalıktan kaybediyoruz. Covid’den kaybettiğimiz hastaların 100 bin civarında olduğunu varsayarsak, 3 yılda kaybettiğimizi lakin Covid’de kaybettik. Her yıl 40 bin insanımızı akciğer kanserinden kaybetmeye devam etmemeliyiz” tabirlerini kullandı.

“Temel neden sigara ve tütün ürünleri”

Akciğer kanserinin etiyolojisinde en değerli faktörün sigara olduğunu vurgulayan Uzm. Dr. Kıyrık, “Hastalarımızın yüzde 90’ı sigara içicisi. Bu noktada yalnızca sigarayı değil, elektronik sigara, nargile, puro ve pipo üzere öbür tütün eserlerini de kıymetlendirmek gerekiyor” dedi.

Kıyrık, sigaranın yanı sıra kimi mesleksel maruziyetlerin de risk oluşturduğunu kaydederek, “Tozlu işlerde çalışanlar, asbest maruziyeti olanlar, İç Anadolu, Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da yaşayanlar risk altında. Köy hayatı, tandırda yemek pişirme, fırında ekmek üretimi üzere alışkanlıklar da bilhassa bayanlarda sigara içmeseler dahi riski artırabiliyor” halinde konuştu.

“50-80 yaş ortası tarama programına alınmalı”

Akciğer kanseri görülme yaşının çoklukla 50 ile 80 ortasında olduğuna işaret eden Kıyrık, “20 yıl boyunca sigara içmiş bir kişi 50-80 yaş ortasındaysa bu bireylere kesinlikle tarama öneriyoruz. Erken teşhis, hastalıktan kurtulma bahtı sunarken; ileri evrede teşhis, maalesef genç yaşta kayıplarla sonuçlanabiliyor” ihtarında bulundu. Kıyrık, Sağlık Bakanlığı nezdinde bu konuda teşebbüslerin sürdüğünü belirterek, “İnsanlarımız, nasıl arabayı 10-15 bin kilometrede bakıma götürüyorsa, kendilerini de muhakkak bir yaştan sonra akciğer kanseri taramasından geçirmeliler. Bilhassa ailesinde kanser geçmişi olanlar daha büyük risk taşıyor. Bu nedenle taramanın bir hayat biçimi haline gelmesi gerekiyor” sözlerine yer verdi.

“11 yaşında sigaraya başlayan biri, 20 yıl sonra akciğer kanseriyle karşı karşıya kalabiliyor”

Türkiye’de sigaraya başlama yaşının 11’e kadar düştüğünü belirten Kıyrık, erken yaşta sigara kullanımının büyük risk taşıdığını vurguladı. Kıyrık, “11 yaşında sigaraya başlayan biri, 20 yıl sonra 30’lu yaşlarında akciğer kanseriyle karşı karşıya kalabiliyor. Üstelik sigara ölçüsü da kıymetli; günde bir paketle başlamakla birkaç kısım içmek ortasında büyük fark var” halinde konuştu. Ailevi risklere de dikkat çeken Kıyrık, “Babası akciğer kanseri olan hastalarımız var, oğlu da akciğer kanseri oluyor. Baba-oğul birlikte hastalığı yaşıyorlar. Kimi vakit bu şahıslar hayatta kalıyor, kimi vakit da maalesef kaybediyoruz. Bunlar hayli üzücü tablolar” tabirlerini kullandı.